Tuesday, April 22, 2014

Olam tarixi

Bu blogning birinchi postida Quronda olam yaratilish ketma-ketligi xato qilingani ko'rsatilgan edi. Bu xato yana sahih hadisda ham takrorlanadi:

Abu Hurayradan hikoya qilinadi: Allohning Rasuli qo'llarimni ushlab, dedi:
Alloh tuproqni shanba, tog'larni yakshanba, daraxtlarni dushanba, mehnatli ishlarni seshanba, yorug'likni chorshanba, hayvonlarni payshanba va Odamni juma kuni (asrdan keyin) yaratdi. (Sahihi Muslim 2789)

Dinshunoslar ushbu hadis Quronga zid emas, deyishadi. Demak dinchilar Quron bilan birga shu hadisga ham ishonishlari kerak (xususan, bu hadis sahihdir, ya'ni eng ishonchli hadislardan).

Endi ilmiy faktlarga qaraymiz: Katta Portlashdan keyin avval yulduzlar va galaktikalar ("yorug'lik") shakllandi, uzoq vaqt o'tib Quyosh (yana bir yulduz) yuzaga keldi, biroz keyin uning atrofida Yer va boshqa sayyoralar yig'ildi, va nihoyat, milliardlab yillardan keyin Yerda hayot ("daraxtlar") shakllandi. Bu faktlar Quronga ham, yuqoridagi hadisga ham mos kelmaydi. Haqiqat Quron va hadisda aytilganidek "oldin tuproq, keyin daraxtlar, keyin yorug'lik" emas, balki "oldin yorug'lik, keyin tuproq, keyin daraxtlar" ketma-ketligidir.

Savol:

Nega diniy manbalarda olam tarixi borasida xato gaplar yozilgan?

Javob:

Chunki bu manbalarni qadimgi odamlar yozgan, u davrda koinot, umuman tabiat haqida juda kam ma'lumot yig'ilgan edi. Dinlar xudodan kelmagan, balki odamlar to'qib chiqargan afsona va rivoyatlardan iborat.

Thursday, March 13, 2014

Oysha

Oysha islom payg'ambari Muhammadning o'n bir xotinidan uchinchisi edi. Yoshi ellikka yaqinlashgan Muhammad olti yashar Oyshaga uylanib, uch yildan keyin u bilan qo'shilgan (Buxoriy). E'tibor qiling, bu yoshlar 355 kunlik islomiy oy taqvimi bilan berilgan, demak asl yoshlar bundan ham kichik. Hozirgi kunda bunday jirkanch ish qilganlar hibsga olinadi, pedofil deb ataladi. Dinchilarning diqqatini shu muammoga jalb qilinsa, ular "o'sha paytda ko'pchilik shunday qilar edi," degan bahona qilishadi. Lekin bu javobning katta muammosi gap kim haqida ketayotganidir; bunday javobdan Muhammad ham o'sha zamon odamlaridan biri bo'lgani, hech qanday "xudoning payg'ambari" bo'lmagani xulosasi kelib chiqadi.

Savol:

Nega Muhammad sakkiz-to'qqiz yashar qiz bilan jinsiy aloqa qilgan?

Javob:

Muhammad o'sha zamonning odami bo'lgan, xolos. Agar rostdan ham "butun fazo va vaqtga hukmdor" xudoning payg'ambari bo'lganida, bu ish noto'g'ri ekanini bilib, qat'iyan taqiqlab, o'zi ham bu ishlardan uzoq bo'lur edi. Jirkanch ishlar qilgan, kelajakni ko'ra-bila olmagan eski zamon odamining gaplariga bugun "ilohiy" deb ishonib yurish aqldan emas.

Quldorlik

Bu mavzu ibrohimiy dinlarga taalluqli. Ushbu (yahudiylik, xristianlik, islom) dinlarda quldorlik taqiqlanmaganiga diqqat ajrataylik (boshqa dinlarda, masalan hinduiylikda quldorlik man etilgan). Xususan, sahih hadislarda qul qochmasligi kerak, deyiladi:

Qaysi bir qul qochib ketsa, undan himoya ko'tarilibdi.

 Agar qul qochib ketsa, uning namozi qabul qilinmaydi.

Hatto Quronda ham jinsiy aloqa maqsadida cho'ri tutish mumkinligi aytiladi:

Endi agar adolat qila olmaslikdan qo'rqsangiz, bir ayolga yoki qo'l ostingizdagi cho'ri bilan. (Niso:3)

Magar o'z juftu-halollaridan va qo'llaridagi cho'rilaridangina. Bas ular malomat qilinmaslar. (Mo'minun:6

Islom payg'ambari Muhammadning ham bir necha quli bo'lgani hadislarda eslatiladi (Buxoriy; Muslim).

Din va quldorlik muammosi 20-asrdan boshlab dinchilar boshog'rig'iga aylandi. Hozirda ularga quldorlik haqida savol bersangiz, "hozirda mumkin emas, u paytda mumkin edi; qolaversa dinda qullarni ozod qilish savob ishdir," deb gapni aylantirishadi. Biroq ularning bu javobidan boshqa muammolar kelib chiqadi: hadisga binoan, qullarni ozod qilish emas, qarindoshlarga hadya etish ko'proq savob keltiradi (Buxoriy); din o'zini butun zamon va makonga keltirilgan, deb iddao qiladi, demak "u paytda mumkin edi," degan argument dinga qarshi keladi.

Savol:

Nega dinlarda quldorlik taqiqlanmagan?

Javob:

Chunki bu dinlarni qadimgi odamlar to'qib chiqargan, ulardagi qoidalar faqat o'sha zamonlarga tegishli. Hozir quldorlik degan jirkanch ish deyarli butun dunyoda dunyoviy hukumatlar tomonidan taqiqlangan. Dinlar esa zamonga moslasha olmaydi. Bu dinlar eski davrlarga tegishli, bugun kerak emas.